Jeneratör bakımı cihazların sorunsuz ve verimli şekilde çalışmaları adına öneme sahiptir. Elektrik enerjisinin akışında kesintisiz enerji sağlamak için kullanılan jeneratörler devreye girmektedir. Böylece elektrik kesintisinin yol açabileceği sorunları ortadan kaldıran bu cihazların sorunsuz çalışabilmeleri için düzenli bakımlarının yapılması gerekir.
Jeneratör Neden Kullanılır?
Jeneratör bakımı için öncelikle cihazların nasıl çalıştığını bilmek yararlı olacaktır. Mekanik enerjinin elektrik enerjisine dönüşmesini sağlayan bu cihazlar, aldıkları ana enerjiyi içlerinde elektrik akımına çevirmektedir. Genel olarak enerji rotor olarak bilinen dönen şaft yardımıyla elde edilir. Üretilen elektrik ise evlerde ve işletmelerde kullanılabilir. Alanın elektrik ihtiyacına göre ise jeneratör çeşitleri de farklılık taşır. Örneğin küçük taşınabilir yapıda olan jeneratörler açık havada elektrik ihtiyacının karşılanmasını sağlarlar. Bunun dışında üretim kapasitesi olarak yüksek değerlere sahip olan büyük, sınai tipte jeneratörler de bulunmaktadır.
Jeneratörlerin özelliklerine göre pek çok çeşidi bulunmaktadır. Ancak temelde en çok tercih edilenler benzinli, dizel ve gazlı yapıda olan jeneratörlerdir. Başka bir deyişle cihazın çalışması için bu yakıt türlerinin eklenmesi gerekmektedir.
Tesisat bağlantısı yapılarak olası bir şebeke elektrik kesintisinde otomatik olarak devreye girebilen veya el ile devreye alınan jeneratörler böylece elektrik kesintisinin yaratacağı olumsuz durumların önüne geçmektedir. Özellikle işletmeler açısından elektrik kesintisi olumsuz bir durum yaratacağından işyerleri başta olmak üzere pek çok alanda jeneratör kullanılmaktadır.
Jeneratör Bakımı Neden Gerekir?
Jeneratör bakımı cihazın sorunsuz ve yüksek verimlilikte çalışabilmesi açısından önemlidir. Farklı nedenlere bağlı olarak bu cihazlarda arızalar görülebilir. Aynı zamanda rutin bakımlarının da yapılması ileride görülebilecek büyük çaptaki sorunların engellenmesi açısından yararlıdır. Arızalar genellikle elektrik sisteminde veya motor kısmında oluşmaktadır. Yanlış kullanıma bağlı olarak da arıza görülebilir. İç ve dış kontrollerinin yetkili servis tarafından yapılması sorunun kısa sürede çözülmesini sağlayacaktır.
Jeneratör Bakımında Ne Yapılır?
Uzman jeneratör tamircisi tarafından yapılacak olan kontroller öncelikle sistemin ne durumda olduğunu ve mevcut sorunları tespitine yöneliktir. Bunun için de;
- Çalışma esnasında dönüş yapılırken kolay dönüş yapıp yapmadığına bakılır. Özellikle dönüş hızının ideal ve kolay olması gerekir.
- Etiket değerlerine bakılarak gerilim, güç ve akım değerleri okunmaktadır. Cihazın etiket bilgilerinde belirtilen değerleri sağlaması gerekir. Eğer değerlerin altında veya üstünde bir durum söz konusuysa buna yönelik saptama yapılır.
- Etiket bağlantı şekli de cihazın çalışması için önemli olduğundan elektrik tablosu açılarak karşılaştırma yapılmaktadır. Bu ölçümde çeşitli ölçü aletlerinin yanında bobin sargı uçları da kontrol edilir ve kısa devre gibi sorunlar olup olmadığını incelenir. Özellikle elektrik kaçağı güvenlik açısından risk yaratacağı için kaçak kontrolü de yapılmaktadır.
- Jeneratörde ilerleyen zamanda sorun yaşanmaması için kablo bağlantı ve ek yerleri sıkıştırılır, olası arızaların önüne geçilir.
Periyodik Jeneratör Bakımı Neden Önemli?
Jeneratör bakımı cihazın sorunsuz ve verimli şekilde çalışması açısından önemlidir. Dizel, benzinli ve gazla çalışan jeneratörler zamana veya kullanıma bağlı olarak sorun çıkarabilirler. Periyodik bakımlar bu kapsamda olası sorunların önlenmesi ve mevcut sorunların da büyük hale dönüşmeden çözülmesi için önemlidir. Bu kontroller esnasında gözle kontrol, teknik kontrol, yakıt kontrol ve jeneratör temizliği yapılmaktadır. Bakım onarım sözleşmesinde yer alan bilgiler kapsamında bakım ve onarım işlemlerinin mutlaka yetkili servis tarafından yapılması gerekmektedir. Aylık veya yıllık olarak yapılabilen bu periyodik bakımlar ile cihaz sorunsuz şekilde çalışacaktır. Bakım sonrasında servis tarafından rapor hazırlanarak teslim edilmektedir.
Sadece cihazda oluşacak sorunların engellenmesine yönelik keyfi bir talep olmayan bakım işlemleri, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında da zorunlu tutulmuştur. Bu sözleşme kapsamında periyodik bakımlar 1 yıllık süre ile yapılmalıdır. Ancak jeneratörün yoğun ve sık kullanıldığı alanlarda aylık döngüler halinde bakım yaptırmak daha iyi olacaktır. Aylık bakım, cihazın eksiksiz şekilde hazır beklemesini sağlar. Yıllık bakım ise çalışma esnasında güvenli ve sorunsuz şekilde yapılmaktadır.
Jeneratör İçin Günlük Bakım Yapılır mı?
Aylık ve yıllık bakımların yanında kullanıma bağlı olarak jeneratörün günlük bakımlarının da yapılması gerekebilir. Özellikle günlük bakımlar ufak bir sorunda bile müdahale etme olanağı verdiğinden önemli yararlar sağlar. Günlük bakım için yapılacak olan işlemler servis gerektirmeden de tamamlanabilir;
- Akü şarj durumu kontrolü
- Motor soğutma suyu seviyesi kontrolü
- Motor yağ seviyesi kontrolü
- Yağ sızıntı kontrolü
- Motor yakıt tankı kontrolü günlük bakımlar için yeterli olacaktır.
Dönemlere Göre Jeneratör Bakım Hizmetleri
Jeneratör bakımı haftalık, aylık ve yıllık kapsamında yapılabilmektedir. Jeneratör bakım fiyatları da yapılacak olan kontrollerin ve bakım hizmetlerinin içeriğine göre belirlenmektedir.
Haftalık bakımda;
- Akü kontrolü
- Soğutma suyu, yağ ve yakıt kaçağı kontrolleri
- Dizel ile çalışan cihazlar için dış temizlik
- Sistemin verimlilik sağlaması ve akü sağlığı için ortalama 30 dakika boş çalıştırma işlemleri yapılmaktadır.
Aylık bakımda ise genellikle temizlik yapılmakta, boşta çalıştırma ile cihaz temizlenmekte ve farklı parçalarının kontrolü yapılmaktadır. Bu kapsamda;
- Akü (akümülatör)
- Akü şarj ünitesi
- Kaçak kontrolleri
- Filtrelerin kontrolü
- Hortum kelepçeleri
- Elektrik tesisatı ve kablo bağlantı noktaları
- Üretilen voltaj değeri
- Titreşim
- Antifriz durumu
- Egzost
- Kayışların durumu
- Çalışma saati tespiti
- Koruma emniyet ve alarm sistemi
- Yüklenme oranı
- Yakıt seviyesi ve depo temizliği
- Soğutma sistemi
- Jeneratör motoru bloğu ısıtıcısı
- Jeneratör motoru marşlama sistemleri
- Motorun devir sayısı
- Motorun yağ seviyesi
Kısımlarına yönelik kontrol, bakım ve varsa arızalara yönelik çözümler sağlanır. Aylık süreye bağlı olarak hava filtresi temizliği, kayış kontrolü, motor yağı değişimi gibi işlemler de yapılmaktadır.
Yıllık bakımda ise bahsedilen genel bakımlara ek olarak marş motoru kontrolü, enjektör bakım ayarları, sibop ayarları gibi işlemler söz konusudur.
Cihaz istenilen verimlilikte çalışmaz veya tamamen kendini kapatabilir.
Evet, tüm jeneratör grupları için bakım gereklidir.